ગાયના તાજા પેશાબમાં હાનિકારક બેક્ટેરિયા જોવા મળે છે. મનુષ્યો માટે તેનું સીધું સેવન કરવું યોગ્ય નથી. દેશમાં પ્રાણીઓ પર સંશોધન સાથે સંબંધિત પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થા ICAR-ઇન્ડિયન વેટરનરી રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના સંશોધનમાં આ વાત સામે આવી છે. બરેલી સ્થિત આ સંસ્થાના સંશોધનમાં ભેંસનું મૂત્ર વધુ અસરકારક હોવાની વાત પણ સામે આવી છે.
ભોજરાજ સિંહ અને 3 પીએચડી વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા આ અંગે સંશોધન ઉત્તર પ્રદેશના બરેલી જિલ્લાના ઇજ્જતનગરમાં ઇન્ડિયન વેટરનરી રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ (IVRI)માં કરવામાં આવ્યું હતું. તંદુરસ્ત ગાયના દૂધમાં ઓછામાં ઓછા 14 પ્રકારના બેક્ટેરિયા જોવા મળે છે. તેમાં Escherichia coliની હાજરી પણ જોવા મળે છે, જે પેટમાં ઈન્ફેક્શનનું કારણ પણ બને છે. આ રિસર્ચમાં જે બાબતો સામે આવી છે તે ઓનલાઈન રિસર્ચ વેબસાઈટ રિસર્ચગેટમાં સામે આવી છે.
ભેંસનું દૂધ વધુ નફાકારક’ IVRI ના રોગશાસ્ત્ર વિભાગના વડા ભોજરાજ સિંહે ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાને જણાવ્યું, “ગાય, ભેંસ અને મનુષ્યોના 73 પેશાબના નમૂનાઓના આંકડાકીય વિશ્લેષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે ભેંસનું પેશાબ ગાયના પેશાબ કરતા વધુ છે. S Epidermidis અને E Rhapontici જેવા બેક્ટેરિયા પર ભેંસનો પેશાબ વધુ અસરકારક છે.
સિંહે કહ્યું, ‘અમે રિસર્ચમાં ત્રણ પ્રકારની ગાયોના યુરિન સેમ્પલ લીધા હતા. જેમાં સાહિવાલ, થરપારકર, વિંદાવાણી (ક્રોસ બ્રીડ)ના નમૂના લેવામાં આવ્યા હતા. આ સાથે ભેંસ અને માનવીના પેશાબના સેમ્પલ લેવામાં આવ્યા હતા. ગયા વર્ષે જૂનથી નવેમ્બર 2022 સુધી અભ્યાસ કર્યો. આ પછી, પરિણામ એ આવ્યું કે તંદુરસ્ત વ્યક્તિના પેશાબમાં પણ હાનિકારક બેક્ટેરિયાની હાજરી જોવા મળી હતી.
નિસ્યંદિત પેશાબ પર પણ સંશોધન. તેમણે કહ્યું કે એક સામાન્ય ખ્યાલ છે કે ગાયનું દૂધ એન્ટી-બેક્ટેરિયલ હોય છે. પરંતુ કોઈ પણ સંજોગોમાં માનવ વપરાશ માટે પેશાબનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ નહીં. જો કે, તેમણે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે ગાયના નિસ્યંદિત પેશાબમાં હાનિકારક બેક્ટેરિયા છે કે કેમ તે અંગે વધુ સંશોધન કરવામાં આવી રહ્યું છે. IVRI ના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર આર. એસ. ચૌહાણે કહ્યું કે ગાયનું નિસ્યંદિત પેશાબ કેન્સર અને કોવિડ સામે લડવામાં મદદરૂપ છે.