એવું કહેવાય છે કે દિવાળીની રાત્રે દેવી લક્ષ્મી આપણા ઘરમાં વાસ કરે છે અને અન્ન અને પૈસાનો ભંડાર ભરી દે છે. તમે માતા લક્ષ્મી વિશે ઘણી વાર સાંભળ્યું હશે, પરંતુ શું તમે માતા લક્ષ્મીના ભાઈ વિશે જાણો છો, જેમના વિના મંદિરોમાં પૂજા અધૂરી માનવામાં આવે છે.કારતક માસની પૂર્ણિમાએ દિવાળીનો તહેવાર ઉજવવાની પરંપરા છે. આ દિવસે ધનની દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે દિવાળીની રાત્રે દેવી લક્ષ્મી આપણા ઘરમાં વાસ કરે છે અને અન્ન અને પૈસાનો ભંડાર ભરી દે છે. તમે માતા લક્ષ્મી વિશે ઘણી વાર સાંભળ્યું હશે, પરંતુ શું તમે માતા લક્ષ્મીના ભાઈ વિશે જાણો છો, જેમના વિના મંદિરોમાં પૂજા અધૂરી માનવામાં આવે છે.
સનાતન ધર્મમાં શંખને દેવી લક્ષ્મીનો ભાઈ માનવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે દેવી લક્ષ્મીના હાથમાં શંખ હંમેશા જોવા મળે છે. જેમ મહાલક્ષ્મીની ઉપાસના કર્યા વિના ધનની પ્રાપ્તિ થઈ શકતી નથી, તેવી જ રીતે આધ્યાત્મિક શક્તિ અને સકારાત્મક ઉર્જા શંખના ધ્વનિ વિના પ્રાપ્ત કરવી મુશ્કેલ છે. શંખને વિજય, સમૃદ્ધિ, સુખ, શાંતિ, કીર્તિ અને રેકોર્ડનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.માતા લક્ષ્મીની જેમ શંખની પણ ઉત્પત્તિ સમુદ્રમાંથી જ થઈ છે. હિંદુ ધર્મની માન્યતાઓ અનુસાર, શંખની ઉત્પત્તિ સમુદ્ર મંથન દરમિયાન થઈ હતી. શંખ એ 14 રત્નોમાંથી એક છે જે સમુદ્ર મંથન દરમિયાન બહાર આવ્યા હતા. આ કારણથી દેવી લક્ષ્મી અને દક્ષિણાવર્તી શંખ બંનેને ભાઈ-બહેન માનવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં શંખને લક્ષ્મીનો નાનો ભાઈ કહેવામાં આવ્યો છે. કહેવાય છે કે શંખમાં દેવી-દેવતાઓનો વાસ હોય છે. શંખ એ ભગવાન વિષ્ણુનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને પ્રિય શસ્ત્ર પણ છે.
તમે ઘણીવાર લોકોના ઘરના મંદિરમાં શંખ રાખતા જોયા હશે. શું તમે જાણો છો ઘરમાં શંખ રાખવાથી શું ફાયદા થાય છે? જ્યોતિષના મતે શંખમાંથી નીકળતો અવાજ કાનમાં પડે તો સ્વસ્થ રહેવાના આશીર્વાદ મળે છે. જ્યોતિષીઓ એમ પણ કહે છે કે પૂજા દરમિયાન દરરોજ શંખ ફૂંકવાથી શ્વસન સંબંધી રોગોનો ખતરો ટળી જાય છે. આ સિવાય શંખના અવાજથી ઘરમાં સુખ-શાંતિ આવે છે.
ધનતેરસ અને દિવાળીના દિવસે ઘરમાં શુભ વસ્તુઓ લાવવાની પરંપરા છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તમે ઇચ્છો તો, તમે આ તહેવારો પર માતા લક્ષ્મીના નાના ભાઈ શંખને પણ લાવી શકો છો. આ કિસ્સામાં, ઘડિયાળની દિશામાં શંખને શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે, પરંતુ તમે ઘરે શંખ, ડાબા શંખ, ગણેશ શંખ, ગૌમુખી શંખ, કૌરી શંખ, મોતી શંખ અને હીરા શંખ પણ લાવી શકો છો. આ સિવાય શિવરાત્રિ અને નવરાત્રિ પણ ઘરમાં શંખ લાવવાનો શુભ સમય માનવામાં આવે છે.