ભારત 80-90 વર્ષ પહેલા આઝાદીની લડાઈ લડી રહ્યું હતું. તે સમયે ભારત વિજ્ઞાન ક્ષેત્રે પશ્ચિમી દેશોની સરખામણીમાં ઘણું પાછળ હતું. તે જ સમયે, ગુજરાતનો એક લાલ ભારતને અવકાશમાં લઈ જવાના સપના જોતો હતો. તે ઘણીવાર તેના મિત્રો સાથે વિજ્ઞાન વિશે વાત કરતો હતો. જે બાદમાં દેશના પ્રખ્યાત અંતરિક્ષ વૈજ્ઞાનિક બન્યા. આ બાળકનું નામ વિક્રમ સારાભાઈ હતું. વિક્રમ સારાભાઈને ભારતના સ્પેસ પ્રોગ્રામના પિતા પણ કહેવામાં આવે છે.
વિક્રમ સારાભાઈનો જન્મ 12 ઓગસ્ટ 1919ના રોજ અમદાવાદ, ગુજરાતમાં થયો હતો.તેમના પિતા મોટા ઉદ્યોગપતિ હતા. તે કપડાનો ધંધો કરતો હતો. આ કારણે વિક્રમ સારાભાઈને તેમના અભ્યાસ દરમિયાન કોઈ આર્થિક સંકટનો સામનો કરવો પડ્યો ન હતો. સારાભાઈ નાનપણથી જ અભ્યાસમાં ખૂબ જ ઝડપી હતા. 18 વર્ષની ઉંમરે તેઓ ભણવા માટે ઈંગ્લેન્ડના કેમ્બ્રિજ પહોંચ્યા હતા. અહીંથી તેણે પીએચડી પૂર્ણ કર્યું.
કલામે કહ્યું હતું કે, “સારાભાઈએ મને એક તક આપી”.
કેમ્બ્રિજમાં અભ્યાસ દરમિયાન તેઓ વિજ્ઞાન સંબંધિત ઘણા પ્રયોગોમાં સામેલ હતા. અબ્દુલ કલામ પોતે સારાભાઈ વિશે કહેતા હતા કે, મેં કોઈ ઉચ્ચ સ્તરનું શિક્ષણ લીધું નથી, પરંતુ હું કામમાં ખૂબ જ મહેનત કરતો હતો અને આ જ કારણ હતું કે સારાભાઈએ મને ઓળખ્યો, મને તક આપી અને મને આગળ લઈ ગયા. ડૉ.અબ્દુલ કલામ આઝાદ સારાભાઈને પોતાના ગુરુ માનતા હતા.
1962માં ઈસરોનો હવાલો સંભાળ્યો
વિક્રમ સારાભાઈએ સીવી રમન સાથે પણ કામ કર્યું હતું. વર્ષ 1962માં તેમને ઈસરોનું કામ જોવા મળ્યું. આ દરમિયાન તેણે પોતાના કામ માટે માત્ર એક રૂપિયાના ટોકન પગારથી કામ કર્યું. ઓછો પગાર લેવા પાછળ લોકો એવી દલીલ કરે છે કે સારાભાઈ પોતે શ્રીમંત પરિવારમાંથી આવ્યા છે. આ કારણે તેમને વિજ્ઞાન સંબંધિત સંશોધનમાં ક્યારેય કોઈ આર્થિક સમસ્યાનો સામનો કરવો પડ્યો નથી.
વિક્રમ સારાભાઈએ ઘણી સંસ્થાઓ સ્થાપી
વિક્રમ સારાભાઈએ તેમના જીવનકાળ દરમિયાન વિજ્ઞાનને લગતી ઘણી સંસ્થાઓ સ્થાપી. વિક્રમ સારાભાઈએ 11 નવેમ્બર 1947ના રોજ અમદાવાદમાં ફિઝિકલ રિસર્ચ લેબોરેટરી (PRL)ની સ્થાપના કરી. સારાભાઈએ અમદાવાદ ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેનેજમેન્ટ, અમદાવાદ કોમ્યુનિટી સાયન્સ સેન્ટર, અમદાવાદ દર્પણ એકેડેમી ફોર પરફોર્મિંગ આર્ટ્સ અને અમદાવાદ વિક્રમ સારાભાઈ સ્પેસ સેન્ટર જેવી સંસ્થાઓની સ્થાપનામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. આ સાથે, તેમણે તિરુવનંતપુરમ સ્પેસ એપ્લીકેશન સેન્ટર અને કલ્પકમ વેરીએબલ એનર્જી સાયક્લોટ્રોન પ્રોજેક્ટની પણ સ્થાપના કરી. તેઓ મે 1966માં એટોમિક એનર્જી કમિશનના અધ્યક્ષ પણ હતા.