તમે 100, 500 અને 2000 રૂપિયાની નોટો જોઈ હશે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય નોંધ્યું છે કે આપણી નોટો પર ઘણી ભાષાઓ છપાયેલી હોય છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે ભારતીય નોટો પર કેટલી ભાષાઓ છપાય છે અને આટલી ભાષાઓ છાપવાનું કારણ શું છે.નહીં તો આજે જ જાણી લો.
નોટ પર 17 ભાષાઓ છે
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની વેબસાઈટ પર નોંધાયેલી માહિતી અનુસાર, એક ભારતીય નોટ પર 17 ભાષાઓ છપાયેલી છે. આગળ હિન્દી અને અંગ્રેજી છે, જ્યારે પાછળ 15 ભાષાઓ છપાયેલી છે. દેશમાં 22 ભાષાઓ બોલાય છે. પરંતુ આમાંથી કોઈ પણ ભાષાને રાષ્ટ્રભાષાનો દરજ્જો મળ્યો નથી. જો કે હજુ પણ આ તમામ ભાષાઓને નોટમાં પ્રાથમિકતા આપવામાં આવી છે. 2000ની નોટ પર બ્રેઈલ લિપિ પણ છપાયેલી છે, જેથી જે લોકો જોઈ શકતા નથી તેમને કોઈ સમસ્યાનો સામનો કરવો ન પડે.
સ્વતંત્ર ભારતની પ્રથમ નોંધ
ભારત 15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ સ્વતંત્ર થયું અને 1950માં પ્રજાસત્તાક બન્યું. ભારતમાં આજે રૂપિયાની ડિઝાઇન એક રૂપિયાના સિક્કાથી પ્રભાવિત છે. નોંધ માટે પસંદ કરાયેલ પ્રતીક સારનાથ ખાતે ચાર ચહેરાવાળા સિંહમાંથી લેવામાં આવ્યું છે. સ્વતંત્ર ભારતમાં પહેલી નોટ એક રૂપિયાની હતી, જે બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન 30 નવેમ્બર 1917ના રોજ આવી હતી.
બ્રિટિશ સમયની શું સ્થિતિ હતી
પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધમાં અંગ્રેજોનું પ્રભુત્વ હતું અને તે સમયે એક રૂપિયાનો સિક્કો ચાંદીના સિક્કા તરીકે ચલણમાં હતો. પરંતુ જ્યારે યુદ્ધને કારણે પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ ત્યારે ચાંદીના સિક્કા બનાવવાનું મુશ્કેલ બન્યું. આ કારણે પહેલીવાર લોકોની સામે એક રૂપિયાની નોટ આવી, જેના પર જ્યોર્જ પંચમનો ફોટો ચોંટાડવામાં આવ્યો હતો. આ નોટ ઈંગ્લેન્ડમાં છપાઈ હતી. 1917-1918માં, હૈદરાબાદના નિઝામને પોતાનું ચલણ છાપવાનો અને બહાર પાડવાનો વિશેષાધિકાર આપવામાં આવ્યો.