અત્યારે તમારી પાસે ખાવા માટે ઘણા વિકલ્પો છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે શું મનુષ્ય હંમેશા એક જ ખોરાક ખાતો હતો? સંશોધકોએ લાખો વર્ષો પહેલા માનવીઓ શું ખાધું અને કેવી રીતે ખાધું તેના પુરાવા શોધી કાઢ્યા છે. તમને એ જાણીને પણ નવાઈ લાગશે કે માણસો આ વસ્તુ ખાતા હતા.ભોજનમાં ટીંડેનું શાક અને રોટલી જોઈને મૂડ બગડી ગયો. ‘શું કચરો ખાય છે. લોકો શા માટે ખાટા બનાવે છે?’ સર્વશક્તિમાનનો આભાર કે તેણે મનુષ્યોને એટલી સમજ આપી કે તેઓ ખોરાક માટે અનાજ અને લીલોતરી ઉગાડવા લાગ્યા. નહિંતર આપણે હજી પણ ગોકળગાય ખાતા હોઈશું. હા… 1.70 લાખ વર્ષ પહેલા માણસ ગોકળગાય ખાતો હતો. તે પણ એટલા માટે કે તેઓ સરળતાથી પકડાઈ ગયા હતા.
તાજેતરમાં, Quaternary Science Reviews માં પ્રકાશિત થયેલા સંશોધન મુજબ, હોમો સેપિયન્સ જમીન પર ગોકળગાય ખાતા હોવાના સૌથી જૂના પુરાવા આફ્રિકા અને યુરોપમાંથી આવે છે, જે 49,000 અને 36,000 વર્ષ જૂના છે. પરંતુ લાખો વર્ષો પહેલા, દક્ષિણ આફ્રિકાના ખડકોમાં રહેતા માનવીઓ આ સ્વાદહીન પરંતુ પૌષ્ટિક ગોકળગાયને શેકીને ખાતા હતા. ત્યારે આ ગોકળગાય પુખ્ત વ્યક્તિના હાથ જેટલા મોટા હશે.બ્રસેલ્સમાં રોયલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર કલ્ચરલ હેરિટેજના રસાયણશાસ્ત્રી મરીન વોજસીઝેક, પુરાતત્વીય સ્થળો અને કલાકૃતિઓના રાસાયણિક ગુણધર્મોનો અભ્યાસ કરે છે. તેઓ કહે છે કે જ્યારે દક્ષિણ આફ્રિકાની સરહદ પર મળેલી ગુફાનું ખોદકામ કરવામાં આવ્યું ત્યારે ત્યાંથી ગોકળગાયના છીપના ટુકડા મળી આવ્યા હતા. તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે શિકારીઓ આ મોટા આફ્રિકન ગોકળગાયને કોલસા પર શેકીને ખાય છે.
સંશોધકોનું કહેવું છે કે આ વાનગી 160,000 થી 70,000 વર્ષ પહેલા ખૂબ જ લોકપ્રિય હતી. તે સમય દરમિયાન, ગોકળગાયના શેલના ઘણા મોટા ટુકડા કાંપના સ્તરોમાં મળી આવ્યા છે. સંશોધકોના મતે, બોર્ડર કેવ ખાતેની નવી શોધ એ પ્રબળ દૃષ્ટિકોણને પડકારે છે કે લગભગ 15,000 થી 10,000 વર્ષ પહેલાં છેલ્લા હિમયુગના અંત સુધી માનવીઓએ તેમના આહારમાં ગોકળગાયનો સમાવેશ કર્યો ન હતો.આના ઘણા સમય પહેલા, દક્ષિણ આફ્રિકામાં શિકારીઓ મોટા ગોકળગાય એકત્રિત કરતા ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં ફરતા હતા. તેમને ગુફાઓમાં લાવતા અને અન્ય લોકો સાથે વહેંચીને ખાતા. મરીન વોજસિચ કહે છે કે ગોકળગાયનું સરળતાથી સુપાચ્ય ફેટી પ્રોટીન વૃદ્ધો અને નાના બાળકો માટે મહત્વપૂર્ણ ખોરાક હતું, કારણ કે આ લોકો સખત ખોરાક ચાવી શકતા નથી. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે એકસાથે ભોજન વહેંચવું એ દર્શાવે છે કે આ સહકારી સામાજિક વર્તન આપણી પ્રજાતિમાં શરૂઆતથી જ રહ્યું છે.
યુનિવર્સિટી ઓફ કેલિફોર્નિયાના પુરાતત્વવિદ્ ટેરેસા સ્ટીલે કહ્યું કે 170,000 વર્ષ પહેલા પ્રાચીન માનવીઓ ગોકળગાયને રાંધીને ખાતા હતા તે આશ્ચર્યજનક નથી, પરંતુ 160,000 વર્ષ પહેલા આ ગોકળગાયનું આટલું સેવન ખરેખર આશ્ચર્યજનક છે. આ ઉપરાંત, તે પ્રશ્નો ઉભા કરે છે કે શું આબોહવા અને રહેઠાણમાં ફેરફારને કારણે ખોરાક અને અન્ય વસ્તુઓની ઉપલબ્ધતા ઓછી હતી.સંશોધકોને ગુફામાંથી પુરાવા મળ્યા છે કે પ્રાચીન માનવીઓ સ્ટાર્ચવાળા છોડની દાંડી રાંધતા હતા, વિવિધ પ્રકારના ફળ ખાતા હતા અને નાના-મોટા પ્રાણીઓનો શિકાર કરતા હતા. 1934 થી આ સ્થળ ઘણી વખત ખોદવામાં આવ્યું છે. સૌથી તાજેતરનું ખોદકામ 2015 અને 2019 ની વચ્ચે થયું હતું. આ ટીમની શોધથી નવી તપાસ શરૂ થઈ. ખોદકામમાં મોટા ગોકળગાયના શેલના ટુકડા મળ્યા, જેમાંથી ઘણા બળીને પાછળ રહી ગયા હતા. અને આ બધા સૌથી જૂના કાંપના સ્તરમાં મળી આવ્યા હતા. જેમાં કેમ્પફાયર અને અન્ય માનવ પ્રવૃત્તિઓના અવશેષો જોવા મળે છે. સૌથી જૂના સ્તરો ઓછામાં ઓછા 227,000 વર્ષ જૂના છે.